Thay đổi ngành nghề kinh doanh của công ty niêm yết – vấn đề cần lưu ý

Công ty niêm yết là các công ty đại chúng đã được niêm yết và giao dịch chứng khoán trên hệ thống giao dịch chứng khoán. Do tính chất đại chúng, việc thực hiện thay đổi đăng ký kinh doanh của các công ty niêm yết tương đối khác biệt so với các doanh nghiệp thông thường và cần phải thực hiện nhiều thủ tục liên quan.
Bài viết này sẽ chỉ rõ cho bạn các vấn đề cần lưu ý khi thực hiện thủ tục đăng ký bổ sung ngành nghề kinh doanh tại các công ty niêm yết.

1. Thời gian thực hiện việc đăng ký điều chỉnh, bổ sung ngành nghề kinh doanh
Tương tự như công ty thông thường, công ty niêm yết cũng phải thực hiện thủ tục đăng ký thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp trong thời hạn 10 ngày kể từ có phát sinh thay đổi.
Do đó, kể từ khi Đại Hội Đồng Cổ Đông (ĐHĐCĐ) của Công Ty thông qua việc thay đổi, công ty phải tiến hành thủ tục đăng ký thay đổi ngành nghề tại Sở Kế hoạch và đầu tư nơi công ty đặt trụ sở.

2. Các điều kiện đáp ứng về bổ sung ngành nghề
Do việc giao dịch mua bán cổ phần của công ty niêm yết không phải thực hiện các thủ tục về đầu tư, nhà đầu tư nước ngoài được tự do mua bán cổ phần của công ty, miễn là không vượt quá tỷ lệ sở hữu đối với nhà đầu tư nước ngoài.
Theo quy định của Luật Doanh nghiệp, công ty phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện quy định đối với ngành nghề có điều kiện đối với nhà đầu tư nước ngoài, đồng thời phải đảm bảo đầy đủ các điều kiện đó trong suốt quá trình hoạt động, do đó, khi thực hiện thủ tục bổ sung ngành nghề kinh doanh, công ty sẽ phải bổ sung thêm các hồ sơ tương ứng sau đây:

• Văn bản xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài (do trung tâm lưu ký chứng khoán cung cấp);
• Văn bản giải trình về việc đáp ứng các điều kiện về ngành nghề kinh doanh của công ty có vốn đầu tư nước ngoài, trong đó giải trình rõ các điều kiện, các quy định hạn chế và tỷ lệ sở hữu tối đa của nhà đầu tư nước ngoài tại doanh nghiệp;
• Văn bản chấp thuận của Ủy Ban chứng khoán về việc bổ sung ngành nghề kinh doanh (tùy theo từng Sở Kế hoạch và Đầu tư yêu cầu).

Đây là các văn bản nằm ngoài bộ hồ sơ tiêu chuẩn mà công ty niêm yết phải cung cấp để Sở Kế Hoạch và Đầu tư xem xét bổ sung ngành nghề. Do công ty chỉ có thời gian 10 ngày để thực hiện đăng ký, bạn cần lưu ý chuẩn bị các hồ sơ này trước khi thực hiện thủ tục để tránh bị động khi nộp hồ sơ và tránh trường hợp bị xử phạt do chậm thực hiện thủ tục đăng ký theo quy định của pháp luật.

3. Sửa đổi điều lệ liên quan đến bổ sung ngành nghề của doanh nghiệp
Do ngành nghề kinh doanh của doanh nghiệp được ghi nhận trong điều lệ công ty, vì vậy khi công ty thay đổi ngành nghề thì cũng đồng thời phải thay đổi tương ứng nội dung này trong điều lệ.
Thực tế, việc thông qua nội dung thay đổi điều lệ công ty sẽ được thực hiện ngay trong cuộc họp của ĐHĐCĐ và được ghi nhận tại Biên Bản Họp và Nghị Quyết của ĐHĐCĐ. Việc được thực hiện trước khi bạn tiến hành thủ tục đăng ký thay đổi ngành nghề tại cơ quan có thẩm quyền.
Do nghị quyết của ĐHĐCĐ thuộc đối tượng bắt buộc phải công bố thông tin, do đó, bạn sẽ phải sử dụng nghị quyết này để nộp hồ sơ đăng ký doanh nghiệp.
Tình huống giả định đặt ra là khi bạn tiến hành thủ tục đăng ký kinh doanh, bạn bị từ chối do có một/ một số ngành nghề đặc thù mà doanh nghiệp thông thường không được phép thực hiện, ví dụ tư vấn luật, kinh doanh bảo hiểm…, khi đó, bạn sẽ rơi vào tình thế tiến thoái lưỡng nan như sau:

• Bạn không thể điều chỉnh nghị quyết và biên bản họp của ĐHĐCĐ để loại bỏ ngành nghề không phù hợp ra để đăng ký kinh doanh, vì nghị quyết bạn đã công bố ngay khi được thông qua;
• Bạn không thể tự điều chỉnh điều lệ công ty được, vì điều lệ đã được thông qua và chỉ được sửa đổi bởi ĐHĐCĐ;
• Bạn tổ chức cuộc họp ĐHĐCĐ bất thường hoặc lấy ý kiến cổ đông bằng văn bản để điều chỉnh điều lệ, khi đó thời gian tổ chức rất lâu, tốn kém chi phí và đồng thời sẽ bị xử phạt vì không thực hiện thủ tục điều chỉnh nội dung đăng ký kinh doanh;

Rõ ràng, đây là vấn đề rất nan giải và không thể giải quyết được triệt để theo quy định của pháp luật hiện hành. Do đó, theo kinh nghiệm của chúng tôi, trước khi thực hiện việc điều chỉnh ngành nghề, bạn nên lưu ý:

• Bạn cần nghiên cứu kỹ các ngành nghề kinh doanh của công ty, các điều kiện, chi tiết ngành nghề theo hệ thống ngành nghề Việt Nam và các quy định của các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, để đảm bảo việc đăng ký bổ sung ngành nghề của bạn là phù hợp;
• Bạn nên tham vấn Sở kế hoạch và đầu tư và/hoặc công ty luật có chuyên môn về các ngành nghề kinh doanh phù hợp; và/hoặc
• ĐHĐCĐ thực hiện ủy quyền cho Hội đồng Quản trị (HĐQT) thông qua chi tiết về ngành nghề kinh doanh (vấn đề ĐHĐCĐ ủy quyền cho HĐQT này còn nhiều tranh cãi, tuy nhiên một số Sở Kế hoạch và Đầu tư vẫn đồng ý cho phép việc ủy quyền này);
• Giải trình với Sở kế hoạch và đầu tư để kiến nghị trong trường hợp ĐHĐCĐ đã thông qua biên bản và nghị quyết có các ngành nghề không hợp lệ mà bạn không thể tổ chức lại cuộc họp ĐHĐCĐ.

Tóm lại. Việc chuẩn bị kỹ lưỡng các thông tin trước khi trình ĐHĐCĐ thông qua việc bổ sung ngành nghề là cần thiết, bởi một khi ĐHĐCĐ đã thông qua thì đây là một văn bản quan trọng và không thể dễ dàng sửa đổi. Trong trường hợp bạn có cơ sở rằng việc sử dụng văn bản trên là phù hợp, bạn nên đừng ngại mà thẳng thắn trao đổi với cơ quan có thẩm quyền để giải quyết. Hiện nay, các cơ quan nhà nước cũng đã dần cởi mở để lắng nghe các doanh nghiệp, do đó, chúng tôi tin rằng nếu bạn có lý do thuyết phục, thấu tình đạt lý thì họ cũng sẽ xem xét và chấp thuận.

4. Mức phạt do chậm thực hiện thủ tục đăng ký
Theo điều 44 nghị định 122/2021/NĐ-CP xử phạt về vi phạm trong lĩnh vực đăng ký đầu tư và doanh nghiệp, mức phạt áp dụng cho việc chậm thực hiện thủ tục đăng ký thay đổi nội dung Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp như sau:

1. Cảnh cáo đối với hành vi vi phạm thời hạn đăng ký thay đổi nội dung Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, đăng ký thay đổi nội dung đăng ký hoạt động chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh quá thời hạn quy định từ 01 ngày đến 10 ngày.
2. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với hành vi vi phạm thời hạn đăng ký thay đổi nội dung Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, đăng ký thay đổi nội dung đăng ký hoạt động chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh quá thời hạn quy định từ 11 ngày đến 30 ngày.
3. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với hành vi vi phạm thời hạn đăng ký thay đổi nội dung Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, đăng ký thay đổi nội dung đăng ký hoạt động chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh quá thời hạn quy định từ 31 ngày đến 90 ngày.
4. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hành vi vi phạm thời hạn đăng ký thay đổi nội dung Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, đăng ký thay đổi nội dung đăng ký hoạt động chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh quá thời hạn quy định từ 91 ngày trở lên.
5. Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với hành vi không đăng ký thay đổi nội dung Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, đăng ký thay đổi nội dung đăng ký hoạt động chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh.

Mặc dù mức phạt trên đây không phải là quá cao, tuy nhiên việc xử phạt sẽ do cơ quan thanh tra sở xử lý, do đó sẽ mất nhiều thời gian từ lúc thực hiện cho đến khi có quyết định xử phạt. Mặc khác, việc bị xử phạt hành chính tạo ra tiền lệ xấu cho công ty và sẽ ảnh hưởng không ít đến việc thực hiện các thủ tục về sau này.
Do đó, trong trường hợp bạn đang thực hiện thủ tục đăng ký thay đổi ngành nghề của công ty niêm yết và cần được tư vấn, vui lòng liên hệ chúng tôi. Dương Luật là đơn vị tư vấn uy tín trong lĩnh vực đăng ký doanh nghiệp và đăng ký đầu tư với hơn 07 năm kinh nghiệm tại Việt Nam, chúng tôi sẵn sàng lắng nghe và hỗ trợ bạn thực hiện các thủ tục một cách đầy đủ, nhanh chóng và chính xác.